Magkakadugtong-dugtong na single crown o mga sobrang mahahabang "fixed" bridge? Bakit hindi tama?

Magkadugtong-dugtong  na hindi naman dapat, dahilan kung bakit nabulok ang mga ngipin at nagkaroon ng malubhang gum disease ang pasyente.  Makikita ang mga ugat at mga nabulok na parte ng ngipin sa litrato.

Magkakadugtong-dugtong na single crown o mga sobrang mahahabang "fixed" bridge... Bakit hindi ito tama?

PART 1: Masamang Pagkakadugtong ng mga Single Crown: Mga Sanhi, Problema, at Rekomendasyon

Ang mga dental crown ay ginagamit upang maprotektahan at mapanatili ang istruktura ng mga ngiping may sobrang malalaki nang sira na hindi na kakayanin ng ordinaryong pasta. Binabawasan ang mga ngipin upang masakluban ito ng artipisyal na materyales katulad ng porcelain, zirconia, metal o iba pang mga makabagong materyales para sa crown. 

Ngunit kapag ito ay hindi maayos ang pagkakakabit at sinadyang pinagdikit-dikit sa ibang crown na hindi naman kailangan, maaaring magdulot ito ng seryosong mga problema sa kalusugan ng bibig. Kapag ang mga ito ay pinilit na pag dikit-diktin, na hindi naman nararapat, mahirap siguraduhin na magiging maayos ang "fit" nito sa mga ngiping nabawasan. Magkakaroon ito ng mga maliliit na "gaps" o puwang na papasukin ng bacteria.

Ang mga maluwag, sobrang sikip, o magkadugtong na single crown ay maaaring maging sanhi ng discomfort, mabahong hininga, gum disease, kahirapan sa paglilinis, tooth sensitivity, at mas mataas na panganib ng tooth decay at periodontal damage (Behr et al., 2012).

Mga Sanhi ng Problema

Ang mga sumusunod ay pangunahing dahilan kung bakit nagkakaroon ng komplikasyon sa mga single crown na pinagdikit-dikit:

1. Hindi tamang pagkakasuot
   Kapag ang magkakadikit na crown ay hindi tumutugma sa eksaktong hugis ng ngipin o gingiva, maaari itong magdulot ng microgaps na nagsisilbing taguan ng bakterya. Ang mga agwat na ito ay nagiging dahilan ng masamang amoy at pamamaga ng gilagid (Goodacre et al., 2003).

2. Pagkakadugtong ng mga crown
   Ang mga pinagdikit na single crown ay maaaring magdulot ng kahirapan sa paggamit ng dental floss at interdental brushes, na mahalaga sa kalinisan ng bibig. Kapag hindi nalilinis ng maayos ang pagitan ng mga ngipin, tumataas ang panganib ng interproximal caries at periodontal inflammation (Wassell et al., 2002).

3. Maling pagpili ng materyales
   Ang paggamit ng hindi angkop na materyales, tulad ng mga mahihinang ceramic o sobrang abrasive na metal, ay maaaring makaapekto sa surrounding tissues at sa mismong ngipin (Sailer et al., 2007). Maaari rin itong magdulot ng galvanic reaction kapag may iba't ibang metal na nagkakasama sa bibig.

4. Kakulangan sa suporta at maintenance
   Kapag ang crown ay hindi sapat ang suporta mula sa natitirang istruktura ng ngipin, ito ay madaling mabali o maluwag. Bukod dito, ang kakulangan sa regular na dental check-up ay nagpapalala sa mga sitwasyong ito (Chan et al., 2010).

Mga Posibleng Komplikasyon

• Discomfort at Sensitivity – Nagmumula ito sa exposed dentin dahil sa hindi maayos na fit o pag-urong ng gilagid.
• Bad breath (halitosis) – Dahil sa bacterial accumulation sa ilalim o paligid ng crown.
• Gum disease at bone loss – Dulot ng chronic inflammation mula sa plaque buildup.
• Caries at damage sa adjacent teeth – Lalo na kung may contact point na masyadong sikip o walang contact.

Rekomendasyon: Single, Hiwa-hiwalay na Crown

Ang pagpili ng hiwa-hiwalay na single crowns ay mas mainam kung ito ay posible. Ito ay nagbibigay ng better access para sa oral hygiene practices tulad ng pagsisipilyo at paggamit ng floss. Mas madali ring matukoy at ayusin ang anumang problema sa isa sa mga crowns kung ito ay hindi pinagdikit sa iba (Shillingburg et al., 2012). Ayon sa mga eksperto, ang tamang disenyo ng prosthesis ay dapat na nakatuon sa pasyente, na isinasaalang-alang ang kalinisan, maintenance, at long-term oral health (Rosenstiel et al., 2015).

Unang Konklusyon:

Ang tamang disenyo at pagkakakabit ng single crowns ay mahalaga upang maiwasan ang komplikasyon. Ang mga pinagdikit o hindi akmang crowns ay maaaring magdulot ng seryosong problema sa kalusugan ng bibig. Ang paggamit ng hiwa-hiwalay na crowns ay inirerekomenda upang mapadali ang maintenance at mapanatili ang magandang oral hygiene. Mahalaga rin ang regular na konsultasyon sa dentista upang masigurong maayos ang pagkakasuot at kalusugan ng gilagid at ngipin sa paligid ng crown.

---

PART 2:

Masamang Pagkakasuot o Pagkakadugtong ng mga Single Crown: Mga Sanhi, Problema, at Pagkakaiba sa Fixed Bridge

Ang mga dental crown ay isang mahalagang bahagi ng restorative dentistry na tumutulong sa pagpapanumbalik ng anyo, porma, at function ng isang sirang ngipin. Gayunpaman, kapag ang mga single crown ay hindi maayos ang pagkakabit o pinilit na pagdugtungin sa isa’t isa nang hindi tama ang disenyo, maaaring magdulot ito ng maraming problema. Mahalaga ring bigyang-linaw ang kaibahan ng ganitong pagkakabit sa isang maayos na fixed bridge, na may tamang disenyo at layunin.

---

Mga Problema sa Maling Pagkakadugtong-dugtong ng Single Crowns

Ang interconnected single crowns ay tumutukoy sa mga hiwalay na crown na pinagdikit o splinted kahit hindi ito kinakailangan. Karaniwan itong ginagawa upang bigyan ng karagdagang suporta ang isang mahina o mobile na ngipin. Ngunit kapag ito ay ginawa nang walang wastong indikasyon o kaya ay dahil minadali lang ng gumawa nito, maaaring magdulot ito ng sumusunod na problema:

1. Hirap sa paglilinis
   Kapag ang crowns ay pinagdikit, nawawala ang natural na embrasure at contact space, na pumipigil sa tamang paggamit ng floss at interdental brush. Ang resultang plaque accumulation ay nagdudulot ng interproximal caries (pamumulok ng gilid ng ngipin), gingivitis, at periodontal disease (mga sakit sa gilagid) (Wassell et al., 2002).

2. Discomfort at Sensitivity
   Kapag magkakadikit ang crown mahirap masigurado na pantay-pantay at tama ang pagbawas o pagbasbas ng mga ngipin na pagsasakluban nito. Dapat ay halos pare-pareho ang angulo ng mga binawasang mga ngipin (na tunay naman na napakahirap gawin!) upang maisuot ang magkakadikit na crowns.  Minsan para magawa ito ay sumosobra ang bawas o basbas ng mga ngipin at nagkakaroon ng maling "fit". Dahil sa maling fit o pressure sa gingiva at adjacent teeth, nakakaranas ang pasyente ng pananakit at hypersensitivity, lalo na kapag kumakain o nagsisipilyo (Behr et al., 2012).

3. Hindi pantay na puwersa sa kagat
   Ang hindi pantay na pagkakasuot ay maaaring magdulot ng trauma sa periodontal ligament at abfraction lesions dahil sa maling pagkalat ng occlusal load (Goodacre et al., 2003).

4. Kapag nasira ang isa, ay damay na lahat dahil magkakadikit lahat sila.  Minsan ay napipingas ang porcelain sa isa sa mga crown o jacket; minsan naman ay mabubulok ang isa sa mga ngiping nasasakluban nito at biglang sasakit; at minsan naman ay magkakaroon ng gum and bone disease ang isa o ilan sa mga ngiping nasakluban.  Kapag nangyari ang alin man dito, at kung hindi kaya ng repair, kailangang baklasin lahat dahil magkakakabit sila.  Damay-damay silang lahat.

---

Pagkakaiba sa Fixed Bridge

Fixed bridge, sa kabilang banda, ay isang prosthetic restoration na sadyang dinisenyo upang palitan ang isa o higit pang nawawalang ngipin. Binubuo ito ng pontic (ang pumapalit sa nawawalang ngipin) at abutment crowns (mga crown sa magkabilang dulo ng pontic) na sadyang pinagdikit at ginawa bilang isang buo. Ang disenyo nito ay isinasaalang-alang ang tamang marginal fit, occlusion, hygiene access, at esthetics (Shillingburg et al., 2012).

Mga Katangian ng Fixed Bridge:

• May tiyak na disenyo at layunin – Ginagamit lamang kapag may nawawalang ngipin, hindi para lamang suportahan ang mahina na ngipin.
• May hygiene features – Ang disenyo ng pontic at embrasures ay maaaring ayusin upang mapadali ang paglilinis (Rosenstiel et al., 2015).
• Balanseng puwersa – Ang occlusion ay pinaplano upang pantay na maipamahagi ang puwersa sa mga abutment teeth.
• Hindi masyadong mahaba (long-span).  Mas maayos kung isa o dalawang ngipin lamang sa pagitan ang bungi.

Sa madaling salita, ang fixed bridge ay isang planadong prosthesis, samantalang ang faulty interconnected crowns ay kadalasang resulta ng "shortcut" lamang o maling pagpapasya na hindi isinasaalang-alang ang long-term oral health. 

---

Rekomendasyon

Ayon sa mga dental prosthodontic experts, mas mainam na gumamit ng single, hiwa-hiwalay na crowns kung hindi naman kailangan ang bridge. Ito ay upang:

• Mapadali ang maintenance at paglilinis
• Maiwasan ang gum at periodontal complications
• Mas madaling palitan o ayusin kung masira man ang isa (Rosenstiel et al., 2015) dahil hindi sila kabit-kabit.

Ang splinting of crowns ay nararapat lamang gawin kung may definitive clinical indication, gaya ng mobility grade II or III ng abutment, at dapat ay sinamahan ng tamang hygiene access design (Chan et al., 2010).

---

Pangalawang Konklusyon:

Ang masamang pagkakadugtong ng single crowns ay nagdudulot ng maraming komplikasyon na maaaring iwasan sa pamamagitan ng maayos na prosthetic planning. Ang akala mo ay maganda siya sa umpisa, pero pag nagtagal unti-unting lalabas ang mga komplikasyon at problema. 

Dapat na maunawaan ng mga pasyente at dental practitioners na ang fixed bridge ay hindi katumbas ng basta pinagdikit na crowns. Sa mga sitwasyong hindi naman kailangan ng bridge, ang individually seated crowns (hiwa-hiwalay) ang pinakamainam na opsyon upang mapanatili ang kalusugan ng gilagid, maiwasan ang tooth decay, at magkaroon ng pangmatagalang kaginhawaan. 

Humingi ng tamang paliwanag sa iyong dentista bago ito ipagawa.

---

Part 1 Mga Sanggunian (APA 7th Format)

Behr, M., Hahnel, S., Faltermeier, A., Kolbeck, C., & Handel, G. (2012). The two-body wear of temporary fixed partial denture materials. Dental Materials, 28(3), 261–269. https://doi.org/10.1016/j.dental.2011.11.007

Chan, D. C. N., Giannini, M., & Mjör, I. A. (2010). Clinical evaluation of ceramic crowns and fixed dental prostheses. Journal of the American Dental Association, 141(10), 1317–1324. https://doi.org/10.14219/jada.archive.2010.0040

Goodacre, C. J., Bernal, G., Rungcharassaeng, K., & Kan, J. Y. K. (2003). Clinical complications in fixed prosthodontics. Journal of Prosthetic Dentistry, 90(1), 31–41. https://doi.org/10.1016/S0022-3913(03)00214-2

Rosenstiel, S. F., Land, M. F., & Fujimoto, J. (2015). Contemporary fixed prosthodontics (5th ed.). St. Louis, MO: Elsevier.

Shillingburg, H. T., Hobo, S., Whitsett, L. D., Jacobi, R., & Brackett, S. E. (2012). Fundamentals of fixed prosthodontics (4th ed.). Chicago: Quintessence Publishing.

Wassell, R. W., Barker, D., & Walls, A. W. G. (2002). Crowns and other extra-coronal restorations: preparations for full veneer crowns. British Dental Journal, 192(10), 561–571. https://doi.org/10.1038/sj.bdj.4801410

Part 2 Mga Sanggunian (APA 7th Format)

Behr, M., Hahnel, S., Faltermeier, A., Kolbeck, C., & Handel, G. (2012). The two-body wear of temporary fixed partial denture materials. Dental Materials, 28(3), 261–269. https://doi.org/10.1016/j.dental.2011.11.007

Chan, D. C. N., Giannini, M., & Mjör, I. A. (2010). Clinical evaluation of ceramic crowns and fixed dental prostheses. Journal of the American Dental Association, 141(10), 1317–1324. https://doi.org/10.14219/jada.archive.2010.0040

Goodacre, C. J., Bernal, G., Rungcharassaeng, K., & Kan, J. Y. K. (2003). Clinical complications in fixed prosthodontics. Journal of Prosthetic Dentistry, 90(1), 31–41. https://doi.org/10.1016/S0022-3913(03)00214-2

Rosenstiel, S. F., Land, M. F., & Fujimoto, J. (2015). Contemporary fixed prosthodontics (5th ed.). St. Louis, MO: Elsevier.

Sailer, I., Fehér, A., Filser, F., Gauckler, L. J., Lüthy, H., & Hämmerle, C. H. (2007). Five-year clinical results of zirconia frameworks for posterior fixed partial dentures. International Journal of Prosthodontics, 20(4), 383–388.

Shillingburg, H. T., Hobo, S., Whitsett, L. D., Jacobi, R., & Brackett, S. E. (2012). Fundamentals of fixed prosthodontics (4th ed.).Chicago: Quintessence Publishing.

Wassell, R. W., Barker, D., & Walls, A. W. G. (2002). Crowns and other extra-coronal restorations: preparations for full veneer crowns. British Dental Journal, 192(10), 561–571. https://doi.org/10.1038/sj.bdj.4801410